Avrupa Birliği Hukuku
Avrupa Birliği Hukuku; sözleşmeler kapsamında yer alan tamamlayıcı hukuk ve üye ülkeler arasında imzalanan antlaşmalar, Topluluğun dış ilişkilerinden kaynaklanan hukuki düzenlemeler, Adalet Divanı’nın içtihat hukuku, Topluluğun yasal düzeni çerçevesinde kabul edilen tüm kurallardan oluşmaktadır. AB Hukuk sitemine genel olarak “Müktesebat” denmektedir.
Avrupa Birliği Hukuku, Birincil Mevzuat ve İkincil Mevzuat olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir:
1. Birincil Mevzuat (Kurucu Antlaşmalar)
Birincil mevzuat, Avrupa Birliği’ni kuran antlaşmaları içermektedir. Üye devletler arasında doğrudan müzakereler sonucu kabul edilen ve ulusal parlamentolar tarafından onaylanan mevzuattır. Birincil mevzuat kaynakları Topluluğun anayasası niteliğindedir.
Topluluk hukukunun temel kaynakları olan Avrupa Topluluklarını kuran Antlaşmalar ve bu Antlaşmaları tadil eden diğer belge ve antlaşmalardan oluşur.
- Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması (Paris Antlaşması)
- Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması (Roma Antlaşması)
- Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Antlaşması
- Avrupa Tek Senedi
- Maastricht Antlaşması
- Amsterdam Antlaşması
- Nice Antlaşması
- Katılım Antlaşmaları
2. İkincil Hukuk
Avrupa Birliği kurumlarının Antlaşmaları temel alarak geliştirdikleri yasal araçlardır. Bu araçlar şunlardır:
- Tüzük
- Direktif
- Karar
- Tavsiye Kararı
- Görüş
Bizdeki kanunlar gibidir. 3 özelliği vardır:
- Genel geçer olması (tüm topluluğa yönelik olması);
- Doğrudan uygulanması (hiçbir hukuk işlemi gerekmeksizin);
- Bütünüyle bağlayıcı olması (tüm hükümleri uygulanması).
Bağlayıcıdır; ancak tüzükten farklı olarak, direkt uygulanamaz. Üye ülkeler tarafından iç hukuka alınması gerekir. Üyeler, söz konusu iç hukuk araçlarını seçmekte serbesttir.
Bağlayıcıdır. Özelliği; bir ülke, firma veya kişiyi muhatap alabilmesidir.
Bağlayıcı değildir. Genellikle etik değer taşır.