TAKSİM - KABATAŞ FUNİKÜLER SİSTEMİ

Projenin yapım amacı; İstanbul'un ulaşım sorunlarına çözümler geliştirebilmek için, toplu taşım sistemleri arasında bütünleşme sağlamak, raylı sistemi deniz yolu ile buluşturmak, deniz taşımacılığının günlük yolculuklar içindeki payını arttırmak, tramvay ile metronun entegrasyonunu sağlamak, ve sistemleri daha verimli kullanabilmek ilkesinden hareketle, İstanbul Metrosu’nun Taksim İstasyonu ile Kabataş İskelesi arasında bir raylı toplu taşım sistemi kurulmasının gerekliliğidir.

Sn. Başbakanımız ve Belediye Başkanımız Füniküler Aracının Önündeler 

Taksim-Kabataş Füniküler Sistemi İnşaatı, daha önce işletmeye açılmış olan İstanbul Metrosu Taksim - 4. Levent hattının Taksim İstasyonu ile önemli bir deniz aktarma merkezi olan Kabataş’daki deniz iskelesi ile tramvay ulaşımı arasında bağlantıyı sağlayacak bir toplu taşıma sistemi inşaatıdır.  Bu proje ile, şu an hizmet vermekte olan Taksim–4.Levent (Ayazağa-Yenikapı) Metrosu, Taksim-Tünel Nostaljik Tramvayı, Taksim Otobüs ve Dolmuş Durakları ile Zeytinburnu - Fındıklı (Kabataş-Bağcılar) Tramvayı, Kabataş İDO vapur, feribot ve deniz otobüsü iskeleleri arasında entegrasyon sağlanarak İstanbulluların Havalimanından sadece raylı sistem ile Taksim Metrosuna ve Kabataş/Beşiktaş gibi
deniz ulaşımı araçlarının yoğun kullanıldığı bölgelere erişimi sağlanacaktır.

Taksim-Kabataş Füniküler Sistemi, Taksim’den 4. Levent’e uzanan metroyu Kabataş –Zeytinburnu Cadde Tramvayı ve Aksaray-Havalimanı hafif metro hatlarıyla birleştirmiştir. Bu sayede 4.Levent’ten başlayıp Atatürk Havalimanı’na ve Otogar’a kesintisiz raylı sistem ağının kurulması sağlanmıştır. Yeni sistem, Gümüşsuyu’nun trafik yükünü azaltırken, vapur ve deniz otobüsü iskelesi, otobüs hattı ve tramvay hattının kesiştiği Kabataş’ı önemli bir aktarma merkezi haline getirmektedir. 

 
05 Ocak 2006 Belediye Başkanımız ilk deneme seferi öncesi incelemelerde bulunurken

“İlk deneme seferi” 5 Ocak 2006 da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Mimar Kadir Topbaş tarafından başarı ile gerçekleştirilenTaksim-Kabataş Füniküler Sistemi, Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Valisi Muammer Güler ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Mimar Kadir Topbaş’ın da katılımıyla 29 Haziran 2006 perşembe günü Kabataş İDO İskelesi önünde yapılan törenle halkımızın hizmetine açılmıştır. Böylece, İstanbul Metrosunu kullanan yolcular, Taksim Metro İstasyonu’nun dışına çıkmadan füniküler sisteme aktarma yapabilecekler ve Kabataş’a vardıklarında diledikleri takdirde deniz
veya tramvay bağlantılarını kullanabileceklerdir. Ayrıca deniz yolu veya tramvay ile Kabataş’a gelen yolcular buradan Taksim’e ve Taksim’den metro ile bir taraftan Ayazağa’ya, diğer taraftan otogar ve havaalanına kolayca ulaşabileceklerdir.

Taksim-Kabataş arasındaki bölgede kurulacak olan raylı sistemin özelliklerinin belirlenmesinde en önemli etken, hattın oldukça eğimli bir arazide yer alacak olmasından dolayı maksimum eğim değerleri olmuştur. Bu çerçevede, hat için en uygun sistemi belirleyebilmek amacıyla, öncelikle eğimin sistem üzerindeki etkisi incelenmiştir. Hattın önerilen optimum eğimi yaklaşık %22 civarındadır. Çeşitli raylı sistem türleri arasında yapılan karşılaştırmada, bu kadar yüksek bir eğimde çalışabilecek en güvenli ve yatırım/bakım maliyeti açısından en ekonomik sistemin Füniküler Sistem olduğu tespit edilmiştir.

Füniküler Sistem, Taksim ve Kabataş istasyonları olmak üzere 2 istasyondan oluşmaktadır. Taksim istasyonu, İstanbul Metrosu Taksim istasyonu ile Kabataş istasyonu da Zeytinburnu-Kabataş tramvayının Kabataş istasyonu ile bağlantılıdır.

Sistem, Taksim ve Kabataş istasyonları olmak üzere iki terminal ve karşılıklı olarak halatlarla hareket eden çift vagonlu iki araçtan ibaret olup, 3 dakika sıklıkta 640 m. lik tünelde yolculuk 110 saniye sürmektedir. Halihazırda sistemle günde ortalama 20.000 kişi taşınmaktadır.

Yatay asansörü andıran sistem; 17 Ocak 1875 tarihinde  Sultan Abdülaziz zamanında, dünyanın 3. metrosu olarak açılan 601 metrelik “Tarihi Karaköy Tünel”in benzeridir. Fransızca’daki “funiculaire” sözcüğünden gelen ‘füniküler’, dağlarda ya da engebeli dik arazilerde, çelik halatlarla çekilen raylı sistemleri tanımlar. Füniküler sistemde çekme ve germe halatlarıyla birbirine bağlanan iki tren karşılıklı çalışmaktadır. Alt istasyonda germe sistemi bulunmaktadır ve elektrikli motorla çalışan bir makara yardımı ile çekme halatı vagonları çekmektedir.
Araçlar hat boyunca karşılıklı olarak gidip gelmektedir. 
Kabataş İstasyonu
Füniküler sistemin istasyonlarına doğru tek hat, trenlerin yanyana geçiş yapacağı orta kısımda ise iki hat bulunmaktadır.

Kabataş İstasyonu

Tek hat tünel kazısı

Taksim-Kabataş Füniküler Sistemi İnşaat ve Elektro-Mekanik İşler İnşaatı kapsamında;
 
• Kabataş yeraltı istasyonunun aç-kapa şeklinde inşaatı ve mimari bitirme işleri,
• Taksim yeraltı istasyonunun kısmen delme tünel, kısmen aç-kapa şeklinde inşaatı ve mimari bitirme işleri,
• İstasyonlar arası delme tünel inşaatı ve jeoteknik ölçüm işleri,
• Hat işleri,
• Elektrik ve mekanik işler,
• Haberleşme sistemi,
• Yürüyen merdivenler ve engelli asansörleri,
• İki adet füniküler aracı,
• Cer motorları,
• Halat ve tekerlek hattı montajı işleri gerçekleştirilmiştir.

355 KW-180 m³/sn kapasiteli havalandırma fanı (Taksim İstasyonu) 

Havalandırma fanı susturucu (ses emici) yapısı (Taksim İstasyonu)

 
İşin Kontrollük hizmetleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Raylı Sistem Müdürlüğü tarafından yapılmıştır.
 

Sanatsal cam pano (Kabataş İstasyonu) saptırma makarası (Taksim İstasyonu)  

Ana tahrik sistemi çekme halatı

TEKNİK PARAMETRELER
 
Güzergah Parametreleri:
Kabataş İstasyonu Ray Kotu : -11,10 m
Taksim İstasyonu Ray Kotu : +63,85 m
İstasyonlar Arası Kot Farkı : 74,95 m
Maksimum Eğim : % 22,19
Toplam Uzunluk : 646,625 m
Toplam Derin Tünel Uzunluğu : 544,374 m
Ortalama Peron Boyu : 40

İşletme Parametreleri:
Sistem Kapasitesi : 7500 yolcu/saat/yön
Maksimum Hız : 10 m/saniye
Yolculuk Zamanı : 110 saniye
İstasyonlarda Durma Süresi : 69 saniye
Araç Sıklığı : 179 saniye

Araç Parametreleri:
Araç Boyu : 34,55 m
Araç Genişliği : 2,90 m
Araç Yüksekliği : 3,50 m
Araç Yolcu Kapasitesi : 375 yolcu (56 oturan, 319 ayakta)
Araç Ağırlığı (boş) : 40 ton
Araç Ağırlığı (AW1) : 66.25 ton (“Normal” yük, koltuklar dolu ve ayakta 5 yolcu/m2)
Araç Ağırlığı (AW3) : 84.62 ton (“İstisnai” yük, koltuklar dolu ve ayakta 9 yolcu/m2)

Füniküler Sistemin Kabataş İstasyonu için 2 adet “tarihi yarımada” temalı füzyon tekniği ile yapılmış sanatsal cam pano (3,60m x 2,40m) ve “akvaryum” ile “lale” temalı İznik Taş Çini Sanatsal Pano    (1 adet 3,75x1,36m, 2 adet 1,55x1,07m, 4 adet 1,50x0,75m, 1 adet 2,65x3,835m) tasarımları ile Taksim İstasyonunda 12 m2 metal üzerine akrilik, 7 m2 camaltı ve 6 m2 dijital olmak üzere sanatsal pano tasarımları ile tahrik makarasının halka açık görünen yüzeyi üzerine sanatsal çalışmalar yapılmıştır.

Kabataş İstasyonu için tasarlanan sanatsal cam panoda uygulanan cam füzyon tekniğinde, şeffaf ve renkli cam soğukken istenilen formda kesildikten sonra, belirlenmiş şekle göre yerleştirilip, cam için özel olan fırınlarda 750-900 derecede pişirilir. Yapılan bu işleme “cam füzyonu” denir. Füzyon tekniği tamamen elişidir. Bu yüzden objelerden biri diğerine benzer, ama asla aynı olmaz. Füzyon tekniği ile yapılan sanatsal cam pano çalışmalarında “schott glass” renkli özel füzyon camları kullanılır. Camlar elmas kesiciler ile kesilip düzeltme işlemi yapılır. Düz cam üzerine tasarıma uygun bir biçimde parçalar halinde yerleştirilir. Daha sonra her bir parça ayrı ayrı elektrikli füzyon fırında, 800 derecede ısıyla kaynaştırma işlemi yapılır. Fırınlanan parçalar en son bir araya getirilerek sanatsal panonun montajı tamamlanır.